Znaki ewakuacyjne pełnią kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa w budynkach – wskazują drogę wyjścia w sytuacjach awaryjnych, ułatwiając sprawną ewakuację. Aby spełniały swoje zadanie, muszą być rozmieszczone zgodnie z obowiązującymi normami i w sposób maksymalnie czytelny dla użytkowników obiektu. Jakie przepisy regulują ich stosowanie i jak prawidłowo je montować? Oto najważniejsze zasady.
Obowiązujące normy dotyczące oznakowania ewakuacyjnego
W Polsce stosowane są dwa standardy regulujące oznakowanie dróg ewakuacyjnych:
- PN-92/N-01256-02 – starsza norma krajowa, stosowana w budynkach wybudowanych przed wprowadzeniem nowoczesnych regulacji.
- PN-EN ISO 7010 – aktualny międzynarodowy standard, który określa jednolite piktogramy używane w znakach ewakuacyjnych i przeciwpożarowych.
Obowiązkiem zarządców budynków jest zapewnienie jednolitości stosowanego oznakowania. W obiektach, gdzie wcześniej stosowano oznaczenia zgodne z PN-92/N-01256-02, dopuszcza się ich dalsze użytkowanie, ale nowe instalacje powinny być zgodne z normą PN-EN ISO 7010.
Gdzie powinny znajdować się znaki ewakuacyjne?
Prawidłowe rozmieszczenie znaków ewakuacyjnych to podstawa skutecznej ewakuacji. Kluczowe zasady ich montażu to:
- Widoczność – znaki muszą być dobrze widoczne z każdego miejsca w budynku i nie mogą być zasłaniane przez meble, elementy wyposażenia czy konstrukcję budynku.
- Czytelność – oznakowanie powinno być umieszczone na wysokości wzroku, czyli ok. 150–200 cm od podłogi lub nad drzwiami na wysokości co najmniej 200 cm.
- Ciagłość oznakowania – każde miejsce w budynku powinno mieć jasno wyznaczoną trasę ewakuacyjną, prowadzącą do najbliższego wyjścia. Jeśli droga zmienia kierunek, konieczne jest umieszczenie dodatkowych strzałek kierunkowych.
- Podświetlenie lub fotoluminescencja – w przypadku miejsc o słabym oświetleniu znaki muszą być podświetlane albo wykonane z materiałów fotoluminescencyjnych, aby były widoczne w ciemności.
Więcej szczegółowych wytycznych można znaleźć w normach dotyczących oznakowania ewakuacyjnego.
Jakie wymiary powinny mieć znaki ewakuacyjne?
Aby oznakowanie było skuteczne, musi być widoczne z odpowiedniej odległości. Standardowe zalecenia dotyczące wymiarów znaków ewakuacyjnych to:
- 200 mm szerokości – w przypadku widoczności do 20 metrów
- 300 mm szerokości – w przypadku widoczności do 30 metrów
- 400 mm szerokości – w przypadku widoczności do 40 metrów
Dobór odpowiednich rozmiarów jest szczególnie ważny w dużych przestrzeniach, takich jak hale produkcyjne, magazyny czy centra handlowe.
Normy dotyczące wyjść ewakuacyjnych
Oprócz odpowiedniego oznakowania, same wyjścia ewakuacyjne muszą spełniać określone wymagania:
- Drzwi na drogach ewakuacyjnych powinny otwierać się na zewnątrz budynku.
- Muszą być łatwe do otwarcia, bez użycia klucza, a ich mechanizm blokujący nie może stanowić przeszkody podczas ewakuacji.
- W budynkach użyteczności publicznej oraz zakładach pracy szerokość drzwi ewakuacyjnych powinna umożliwiać płynne opuszczenie obiektu przez dużą liczbę osób.
- W obiektach wielokondygnacyjnych należy zapewnić oznakowanie prowadzące do klatek schodowych, które są główną trasą ewakuacyjną.
Przepisy te wynikają z obowiązujących norm budowlanych oraz regulacji ochrony przeciwpożarowej.
Dodatkowe elementy oznakowania ewakuacyjnego
Oprócz standardowych znaków, w budynkach mogą być stosowane dodatkowe oznaczenia, które zwiększają bezpieczeństwo:
- Pasy ostrzegawcze – np. taśmy żółto-czarne umieszczane na schodach lub przy progach, by zminimalizować ryzyko potknięcia.
- Systemy świetlne – linie LED lub ścieżki ewakuacyjne podświetlane w nocy.
- Tabliczki informacyjne – wskazujące np. miejsce zbiórki po ewakuacji.
Zastosowanie takich dodatkowych elementów jest szczególnie zalecane w miejscach o dużym natężeniu ruchu lub budynkach o niestandardowej architekturze.
